Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Yazır Gölü Havzası (Çavdır/BURDUR) Su Kaynaklarının Hidrojeokimyasal Özellikleri ve Su Kalitesinin Mevsimsel Değişimlerinin İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 3, 201 - 214, 29.12.2020
https://doi.org/10.17216/limnofish.705947

Öz

Bu çalışmada Yazır Gölü havzası su kaynaklarındaki fizikokimyasal, majör iyon, ağır metal ve kirlilik parametreleri ile su kalitesinin mevsimsel değişimi incelenmiştir. Çalışma alanında alttan üstte doğru Yeşilbarak napı, Likya napları, paraallokton ve neootokton konumlu kaya birimleri yer almaktadır. Alüvyon ve kireçtaşı birimleri akifer birimlerdir. Kurak ve yağışlı mevsimlerde bölgeden toplam 30 su örneği toplanmıştır. Çalışma alanında Ca-Mg-HCO3 ve Ca-HCO3 baskın su türleridir. Çalışma alanında ortaya çıkan farklı su tipleri ve kimyasal özelliklerindeki mevsimsel değişimlerde bölgedeki kayaçlarla temas süresi, suyun miktarı, sıcaklığı ve ortamın basıncı gibi faktörlerin etkili olduğu görülmektedir. Ayrıca su kaynaklarının hidrokimyasal ve kalitesini etkileyen diğer bir önemli faktörün tarımsal faaliyetlerle ilişkili antropojenik kirlenme olduğu tespit edilmiştir. Çalışmada kurak ve yağışlı dönem analiz sonuçları istatistiksel olarak da değerlendirilmiş ve parametrelerin birbirleri ile ilişkisi ortaya konmuştur. Çalışma alanındaki sulardan S4 ve S6 nolu örnekler WHO (2011), TSE266 (2005) standartlarına ve Schoeller diyagramına göre içilebilir özellik taşımamaktadır. Aynı şekilde çalışma alanındaki sular sulama suyu olarak değerlendirildiğinde ABD Tuzluluk Laboratuvarı ve Wilcox diyagramı sınıflamalarına göre de her iki dönemde de S4 ve S6 nolu örneklerin kullanımı sınırlıdır.

Destekleyen Kurum

Süleyman Demirel Üniversitesi

Proje Numarası

4455-YL1-15

Teşekkür

Yazarlar, 4455-YL1-15 no’lu proje ile araştırmanın yapılmasını destekleyen Süleyman Demirel Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri birimine teşekkür ederler

Kaynakça

  • Akkan T, Yazicioglu O, Yazici R, Yilmaz M. 2018. Assessment of irrigation water quality of Turkey using multivariate statistical techniques and water quality index: Sıddıklı Dam Lake. Desalin Water Treat. 115:261-270. doi: 10.5004/dwt.2018.22302
  • Alam MO, Shaikh WA, Chakraborty S, Avishek K, Bhattacharya T. 2016. Groundwater arsenic contamination and potential health risk assessment of Gangetic Plains of Jharkhand, India. Expos Health. 8(1):125-142. doi: 10.1007/s12403-015-0188-0
  • APHA 1998. American Public Health Association. Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater. Washington DC: American Public Health Association 1325 p.
  • Bilgin ZR, Karaman T, Öztürk Z, Şen MA, Şenel M. 1990. Yeşilova‐Acıgöl Civarının Jeolojisi Raporu. Ankara: MTA. Rapor No: 9429
  • Chave P. 2001. The EU water framework directive. London: IWA publishing 208 p.
  • Çapan U. 1980. Toros Kuşağı Ofiyolit Masiflerinin(Marmaris, Mersin, Pozantı, Pınarbaşı ve Divriği) İç Yapıları, Petrolojisi ve Petrokimyalarına Yaklaşımlar. [Doktora Tezi]. Hacettepe Üniversitesi. 400 s.
  • Davraz A, Özdemir A. 2014. Groundwater quality assessment and its suitability in Çeltikçi plain (Burdur/Turkey). Environ Earth Sci. 72:1167-1190. doi: 10.1007/s12665-013-3036-1
  • Davraz A, Şener Ş, Şener E. 2016. Su Kaynaklarının Kullanma Ve Koruma Metodolojisinin Geliştirilmesi: Eğirdir Gölü Havzası Örneği. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 4(3):227-238. doi: 10.21923/jesd.71639
  • Erakman B, Meşhur M, Gül MA, Alkan H, Öztaş Y, Akpınar M. 1982. Toros projesine bağlı Kalkan‐Köyceğiz‐ Çameli‐Tefenni arasında kalan alanın jeolojisi ve hidrokarbon olanakları raporu. Akara: TPAO. Rapor No: 1732.
  • Jeong CH. 2001. Effect of land use and urbanization on hydrochemistry and contamination of groundwater from Taejon area, Korea. J Hydrol. 253(1-4):194-210. doi: 10.1016/S0022-1694(01)00481-4
  • Karadavut S. 2009. Aksaray bölgesi yer üstü ve yeraltı su kaynaklarının potansiyeli kalitesi ve etkin sulama açısından değerlendirilmesi. [Doktora Tezi]. Namık Kemal Üniversitesi. 77 s.
  • Kıymaz S, Karadavut U, Ertek A. 2016. Seyfe gölü havzası yer altı suyu kalitesinin zamana göre değişimin incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 30(1):21-31.
  • Koçyiğit A, Ünay E, Saraç G. 2000. Episodic graben formation and extensional neotectonic regime in west central Anatolia and the Isparta angle: a case study in the Akşehir-Afyon graben, Turkey. Geol Soc Spec Publ. 173:405-421. doi: 10.1144/GSL.SP.2000.173.01.19
  • Köse İ. 2017. Yazır Gölü (Çavdır/Burdur) Sulak Alan Havzasının Hidrojeoloji ve Hidrojeokimyasal İncelemesi. [Yüksek Lisans Tezi]. Süleyman Demirel Üniversitesi. 117 s.
  • Kumar M, Ramanathan AL, Rao MS, Kumar B. 2006. Identification and evaluation of hydrogeochemical processes in the groundwater environment of Delhi, India. Environ Geol. 50:1025-1039. doi: 10.1007/s00254-006-0275-4
  • Kumar SK, Babu SH, Rao PE, Selvakumar S, Thivya C, Muralidharan S, Jeyabal G. 2016. Evaluation of wat er quality and hydrogeochemistry of surface and groundwater, Tiruvallur District, Tamil Nadu, India. Applied Water Science. 7:2533-2544. doi: 10.1007/s13201-016-0447-7
  • Makwe E, Chup CD. 2013. Seasonal variation in physico-chemıcal propertıes of groundwater around Karu Abattoır. Ethiopian Journal of Environmental Studies and Management. 6(5):489-497. doi: 10.4314/ejesm.v6i5.6
  • Meşhur M, Yoldemir O, Akpınar M, Öztaş Y, Alkan H. 1989. Batı Toroslar’ın Jeolojisi ve Petrol Olanakları Raporu. Ankara: TPAO.
  • Mutlu T, Verep B. 2018. The Water Quality of Streams Flowing Into South Eastern Black Sea Coasts In Terms Of Physico-Chemical Properties. Fresen Environ Bull. 27(5A):3752-3758.
  • Ngabirano H, Byamugisha D, Ntambi E. 2016. Effects of seasonal variations in physical parameters on quality of gravity flow water in Kyanamira Sub-County, Kabale District, Uganda. Journal of Water Resource and Protection. 8(13):1297-1309. doi: 10.4236/jwarp.2016.813099
  • Oinam JD, Ramanathan AL, Linda A, Singh G. 2011. A study of arsenic, iron and other dissolved ion variations in the groundwater of Bishnupur District, Manipur. India. Environ Earth Sci. 62:1183-1195. doi: 10.1007/s12665-010-0607-2
  • Piper AM. 1944. A graphic procedure in the chemical interpretation of water analysis. EOS T Am Geophys Un. 25(6):914-928. doi: 10.1029/TR025i006p00914
  • Poisson A. 1977. Recherces geologiques dans les Taurides occidentales (Turquie). [PhD Thesis]. Paris-Sud University. 795 p.
  • Rainbow PS. 1995. Biomonitoring of heavy metal availability in the marine environment. Mar Pollut Bull. 31(4-12):183-192. doi: 10.1016/0025-326X(95)00116-5
  • Ranjan RK, Ramanathan AL, Parthasarthy P, Kumar A. 2013. Hydrochemical characteristics of groundwater in the plains of Phalgu River in Gaya, Bihar, India. Arab J Geosci. 6:3257-3267. doi: 10.1007/s12517-012-0599-1
  • EPC 2000. European Parliament and Council 2000. Directive 2000/60/EC of the European Parliament and of the Council of 23 October 2000 establishing a framework for Community action in the field of water policy. Official Journal of the European Communities. L327:1-73.
  • Sönmez AY, Hisar O, Karataş M, Arslan G, Aras MS. 2008. Sular Bilgisi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık 202 s.
  • Sönmez A, Hisar O, Yanık T. 2012. Karasu Irmağında ağır metal kirliliğinin tespiti ve su kalitesine göre sınıflandırılması. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 43(1): 69-77.
  • Subramani T, Elango L, Damodarasamy SR. 2005. Groundwater quality and its suitability for drinking and agricultural use chithar River Basin, Tamil Nadu, India. Environ Geol. 47:1099-1110. doi: 10.1007/s00254-005-1243-0
  • Şahinci A. 1991. Doğal Suların Jeokimyası. İzmir: Reform Matbaası 548 s.
  • Şenel M, Selçuk H, Bilgin ZR, Şen AM, Karaman T, Dinçer MA, Durukan E, Arbas A, Örçen S, Bilgi C. 1989. Çameli (Denizli)- Yeşilova (Burdur)- Elmalı (Antalya) ve kuzeyinin jeolojisi. Ankara: MTA. Rapor No: 9429.
  • TSE266 2005. İnsani tüketim amaçlı sular, Türk İçme Suyu Standartları TS 266 sayılı standart-Türk Standartları Enstitüsü –Ankara.
  • Varol S, Davraz A. 2015. Evaluation of the groundwater quality with WQI (water quality index) and multivariate analysis: a case study of the Tefenni plain (Burdur/Turkey). Environ Earth Sci. 73:1725-1744. doi: 10.1007/s12665-014-3531-z
  • Varol S, Davraz A. 2016. Evaluation of potential human health risk and investigation of drinking water quality in Isparta city center (Turkey). J Water Health. 14(3):471–488. doi: 10.2166/wh.2015.187
  • Varol S, Köse İ. 2018a. Yazır Gölü (Çavdır/Burdur) Sulak Alan Havzasının Hidrojeoloji ve Hidrojeokimyasal İncelemesi. Karaelmas Science and Engineering Journal. 8(1):156-167. doi: 10.7212%2Fzkufbd.v8i1.924
  • Varol S, Köse İ. 2018b. Effect on human health of the arsenic pollution and hydrogeochemistry of the Yazır Lake wetland (Çavdır-Burdur/Turkey). Environ Sci Pollut R. 25(16):16217-16235. doi: 10.1007/s11356-018-1815-7
  • WHO 2011. Guidelines for drinking‐water quality, 4th edition. Geneva, Switzerland: World Health Organization 541 p.
  • WWAP 2012. World Water Assessment Programme. The United Nations World Water Development Report 4: Managing Water under Uncertainty and Risk. Paris: UNESCO 357. p.

Investigation of Seasonal Changes of the Hydrogeochemical Properties and Water Quality of Water Resources within the Yazır Lake Basin (Çavdır / BURDUR)

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 3, 201 - 214, 29.12.2020
https://doi.org/10.17216/limnofish.705947

Öz

In this study, the physicochemical, major ion, heavy metal, and pollution parameters of the Yazır Lake basin water resources and the seasonal variation of the water quality were investigated. Yeşilbarak nappe, Lycian nappes, paraallokton and neootokton rock units are located from top to bottom in the region. Groundwater supplied from alluvium and limestone units. Thirty water samples were collected from the area in dry and wet seasons. Ca-Mg-HCO3 and Ca-HCO3 were the dominant water types. The composition of the groundwater varies depending on such factors as the time of contact with the rocks, the amount of water, the temperature, and the pressures of the environment in the region. It has also been determined that another important factor affecting the hydrochemical and quality of water resources is anthropogenic pollution associated with agricultural activities. In this study, the results of the arid and rainy period analysis were evaluated statistically and the relationship of the parameters with each other was revealed. S4 and S6 samples from the waters in the study area are not potable according to WHO (2011), TSE266 (2005) standards, and Schoeller diagram. Similarly, when the waters in the study area are evaluated as irrigation water, according to the US Salinity Laboratory and Wilcox diagram classifications, the use of samples S4 and S6 is limited in both periods.

Proje Numarası

4455-YL1-15

Kaynakça

  • Akkan T, Yazicioglu O, Yazici R, Yilmaz M. 2018. Assessment of irrigation water quality of Turkey using multivariate statistical techniques and water quality index: Sıddıklı Dam Lake. Desalin Water Treat. 115:261-270. doi: 10.5004/dwt.2018.22302
  • Alam MO, Shaikh WA, Chakraborty S, Avishek K, Bhattacharya T. 2016. Groundwater arsenic contamination and potential health risk assessment of Gangetic Plains of Jharkhand, India. Expos Health. 8(1):125-142. doi: 10.1007/s12403-015-0188-0
  • APHA 1998. American Public Health Association. Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater. Washington DC: American Public Health Association 1325 p.
  • Bilgin ZR, Karaman T, Öztürk Z, Şen MA, Şenel M. 1990. Yeşilova‐Acıgöl Civarının Jeolojisi Raporu. Ankara: MTA. Rapor No: 9429
  • Chave P. 2001. The EU water framework directive. London: IWA publishing 208 p.
  • Çapan U. 1980. Toros Kuşağı Ofiyolit Masiflerinin(Marmaris, Mersin, Pozantı, Pınarbaşı ve Divriği) İç Yapıları, Petrolojisi ve Petrokimyalarına Yaklaşımlar. [Doktora Tezi]. Hacettepe Üniversitesi. 400 s.
  • Davraz A, Özdemir A. 2014. Groundwater quality assessment and its suitability in Çeltikçi plain (Burdur/Turkey). Environ Earth Sci. 72:1167-1190. doi: 10.1007/s12665-013-3036-1
  • Davraz A, Şener Ş, Şener E. 2016. Su Kaynaklarının Kullanma Ve Koruma Metodolojisinin Geliştirilmesi: Eğirdir Gölü Havzası Örneği. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 4(3):227-238. doi: 10.21923/jesd.71639
  • Erakman B, Meşhur M, Gül MA, Alkan H, Öztaş Y, Akpınar M. 1982. Toros projesine bağlı Kalkan‐Köyceğiz‐ Çameli‐Tefenni arasında kalan alanın jeolojisi ve hidrokarbon olanakları raporu. Akara: TPAO. Rapor No: 1732.
  • Jeong CH. 2001. Effect of land use and urbanization on hydrochemistry and contamination of groundwater from Taejon area, Korea. J Hydrol. 253(1-4):194-210. doi: 10.1016/S0022-1694(01)00481-4
  • Karadavut S. 2009. Aksaray bölgesi yer üstü ve yeraltı su kaynaklarının potansiyeli kalitesi ve etkin sulama açısından değerlendirilmesi. [Doktora Tezi]. Namık Kemal Üniversitesi. 77 s.
  • Kıymaz S, Karadavut U, Ertek A. 2016. Seyfe gölü havzası yer altı suyu kalitesinin zamana göre değişimin incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 30(1):21-31.
  • Koçyiğit A, Ünay E, Saraç G. 2000. Episodic graben formation and extensional neotectonic regime in west central Anatolia and the Isparta angle: a case study in the Akşehir-Afyon graben, Turkey. Geol Soc Spec Publ. 173:405-421. doi: 10.1144/GSL.SP.2000.173.01.19
  • Köse İ. 2017. Yazır Gölü (Çavdır/Burdur) Sulak Alan Havzasının Hidrojeoloji ve Hidrojeokimyasal İncelemesi. [Yüksek Lisans Tezi]. Süleyman Demirel Üniversitesi. 117 s.
  • Kumar M, Ramanathan AL, Rao MS, Kumar B. 2006. Identification and evaluation of hydrogeochemical processes in the groundwater environment of Delhi, India. Environ Geol. 50:1025-1039. doi: 10.1007/s00254-006-0275-4
  • Kumar SK, Babu SH, Rao PE, Selvakumar S, Thivya C, Muralidharan S, Jeyabal G. 2016. Evaluation of wat er quality and hydrogeochemistry of surface and groundwater, Tiruvallur District, Tamil Nadu, India. Applied Water Science. 7:2533-2544. doi: 10.1007/s13201-016-0447-7
  • Makwe E, Chup CD. 2013. Seasonal variation in physico-chemıcal propertıes of groundwater around Karu Abattoır. Ethiopian Journal of Environmental Studies and Management. 6(5):489-497. doi: 10.4314/ejesm.v6i5.6
  • Meşhur M, Yoldemir O, Akpınar M, Öztaş Y, Alkan H. 1989. Batı Toroslar’ın Jeolojisi ve Petrol Olanakları Raporu. Ankara: TPAO.
  • Mutlu T, Verep B. 2018. The Water Quality of Streams Flowing Into South Eastern Black Sea Coasts In Terms Of Physico-Chemical Properties. Fresen Environ Bull. 27(5A):3752-3758.
  • Ngabirano H, Byamugisha D, Ntambi E. 2016. Effects of seasonal variations in physical parameters on quality of gravity flow water in Kyanamira Sub-County, Kabale District, Uganda. Journal of Water Resource and Protection. 8(13):1297-1309. doi: 10.4236/jwarp.2016.813099
  • Oinam JD, Ramanathan AL, Linda A, Singh G. 2011. A study of arsenic, iron and other dissolved ion variations in the groundwater of Bishnupur District, Manipur. India. Environ Earth Sci. 62:1183-1195. doi: 10.1007/s12665-010-0607-2
  • Piper AM. 1944. A graphic procedure in the chemical interpretation of water analysis. EOS T Am Geophys Un. 25(6):914-928. doi: 10.1029/TR025i006p00914
  • Poisson A. 1977. Recherces geologiques dans les Taurides occidentales (Turquie). [PhD Thesis]. Paris-Sud University. 795 p.
  • Rainbow PS. 1995. Biomonitoring of heavy metal availability in the marine environment. Mar Pollut Bull. 31(4-12):183-192. doi: 10.1016/0025-326X(95)00116-5
  • Ranjan RK, Ramanathan AL, Parthasarthy P, Kumar A. 2013. Hydrochemical characteristics of groundwater in the plains of Phalgu River in Gaya, Bihar, India. Arab J Geosci. 6:3257-3267. doi: 10.1007/s12517-012-0599-1
  • EPC 2000. European Parliament and Council 2000. Directive 2000/60/EC of the European Parliament and of the Council of 23 October 2000 establishing a framework for Community action in the field of water policy. Official Journal of the European Communities. L327:1-73.
  • Sönmez AY, Hisar O, Karataş M, Arslan G, Aras MS. 2008. Sular Bilgisi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık 202 s.
  • Sönmez A, Hisar O, Yanık T. 2012. Karasu Irmağında ağır metal kirliliğinin tespiti ve su kalitesine göre sınıflandırılması. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 43(1): 69-77.
  • Subramani T, Elango L, Damodarasamy SR. 2005. Groundwater quality and its suitability for drinking and agricultural use chithar River Basin, Tamil Nadu, India. Environ Geol. 47:1099-1110. doi: 10.1007/s00254-005-1243-0
  • Şahinci A. 1991. Doğal Suların Jeokimyası. İzmir: Reform Matbaası 548 s.
  • Şenel M, Selçuk H, Bilgin ZR, Şen AM, Karaman T, Dinçer MA, Durukan E, Arbas A, Örçen S, Bilgi C. 1989. Çameli (Denizli)- Yeşilova (Burdur)- Elmalı (Antalya) ve kuzeyinin jeolojisi. Ankara: MTA. Rapor No: 9429.
  • TSE266 2005. İnsani tüketim amaçlı sular, Türk İçme Suyu Standartları TS 266 sayılı standart-Türk Standartları Enstitüsü –Ankara.
  • Varol S, Davraz A. 2015. Evaluation of the groundwater quality with WQI (water quality index) and multivariate analysis: a case study of the Tefenni plain (Burdur/Turkey). Environ Earth Sci. 73:1725-1744. doi: 10.1007/s12665-014-3531-z
  • Varol S, Davraz A. 2016. Evaluation of potential human health risk and investigation of drinking water quality in Isparta city center (Turkey). J Water Health. 14(3):471–488. doi: 10.2166/wh.2015.187
  • Varol S, Köse İ. 2018a. Yazır Gölü (Çavdır/Burdur) Sulak Alan Havzasının Hidrojeoloji ve Hidrojeokimyasal İncelemesi. Karaelmas Science and Engineering Journal. 8(1):156-167. doi: 10.7212%2Fzkufbd.v8i1.924
  • Varol S, Köse İ. 2018b. Effect on human health of the arsenic pollution and hydrogeochemistry of the Yazır Lake wetland (Çavdır-Burdur/Turkey). Environ Sci Pollut R. 25(16):16217-16235. doi: 10.1007/s11356-018-1815-7
  • WHO 2011. Guidelines for drinking‐water quality, 4th edition. Geneva, Switzerland: World Health Organization 541 p.
  • WWAP 2012. World Water Assessment Programme. The United Nations World Water Development Report 4: Managing Water under Uncertainty and Risk. Paris: UNESCO 357. p.
Toplam 38 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Limnoloji
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Simge Varol 0000-0002-1905-9454

İlknur Köse 0000-0002-6788-7318

Proje Numarası 4455-YL1-15
Yayımlanma Tarihi 29 Aralık 2020
Yayımlandığı Sayı Yıl 2020Cilt: 6 Sayı: 3

Kaynak Göster

APA Varol, S., & Köse, İ. (2020). Yazır Gölü Havzası (Çavdır/BURDUR) Su Kaynaklarının Hidrojeokimyasal Özellikleri ve Su Kalitesinin Mevsimsel Değişimlerinin İncelenmesi. Journal of Limnology and Freshwater Fisheries Research, 6(3), 201-214. https://doi.org/10.17216/limnofish.705947