Research Article
BibTex RIS Cite

Diyarbakır kent merkezi için sıcaklık verilerinin istatistiksel analizi

Year 2009, Volume: 2 Issue: 1, 26 - 43, 01.03.2009

Z. Fuat Toprak Gökmen Öztürkmen Senem Yılmaz Felat Dursun Gülay Bayar Ali Em Nizamettin Hamidi

Abstract

Çalışmada, Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü’nden temin edilen 1972–
2005 yıllarına ait Diyarbakır kent merkezi günlük ortalama, maksimum ve minimum
sıcaklık verileri ile günlük ölçümlerden elde edilen aylık, mevsimlik ve yıllık ortalama,
maksimum ve minimum sıcaklık verilerinin kapsamlı bir istatistik analizi yapılmıştır. Bu
amaçla, 1972–2005 yıllarına ait aylık ve mevsimlik ortalama, maksimum ve minimum
sıcaklık verilerinin tüm istatistikleri hesaplanmıştır. Ayrıca aylık ve mevsimlik olarak
1972–2005 yıllarını kapsayan toplum değerleri ile son beş yılı kapsayan bir örneğin 5.
mertebeye kadar iç bağımlılıkları, -ortalama, maksimum ve minimumlar için- ayrı ayrı
hesaplanmıştır. Yine her üçü için aylık ve mevsimlik zaman serileri, histogramları ve
uzun yıllar toplum değerleri ile son beş yılı kapsayan örneğin kontur haritaları elde
edilmiştir. Bunun yanı sıra, GAP’ın ve küresel ısınmanın kent sıcaklıkları üzerindeki
etkisini araştırmak için 1972–2005 yıllarına ait aylık ve mevsimlik toplum değerleri ile
2001–2005 yıllarını kapsayan örneğin aylık ve mevsimlik değerleri tüm istatistikler açısından
birbiri ile karşılaştırılmıştır. Böylece iki seri arasında anlamlı bir ilişkinin veya istatistik
bir benzerliğin olup olmadığı, son beş yılda bu ilişkinin veya benzerliğin değişip
değişmediği araştırılmıştır. Çalışma, kent merkezinin aylık ve mevsimlik sıcaklıklarında
son yıllarda bir değişimin olup olmadığının yanı sıra değişimin nasıl olduğuna (artış/
azalma) ve neden meydana geldiğine (küresel ısınma/GAP) ilişkin bir fikir de vereceği
umulmaktadır. Özetle bu çalışmada, yerel veya küresel ısınma ile ilgilenen araştırmacılar
için bir örnek teşkil etsin diye günlük ölçümlerden elde edilen aylık ve mevsimlik
ortalama, maksimum ve minimum sıcaklık verileri esas alınarak Diyarbakır kent merkezinin
sıcaklıklarının detaylı bir istatistik Analizi yapılmıştır.

Keywords

Küresel ısınma; sıcaklık; istatistik analiz histogram kontur harita

References

  • Diyarbakır Valiliği Web Sayfası, http://www.diyarbakir.gov.tr/cografya.asp.
  • Karaca, M., Şen, Ö. L. “Küresel Isınma: Gerçekler ve Belirsizlikler”, TÜBİTAK, http://www.tubitak.gov.tr/home.do;jsessionid=E5835E72700CD9FAD50E141C98C23CAC?sid=0&cid=773.
  • Proquest: 3.524, Acm Digital Library: 198.310, Applied Science&Technology: 10.699, ASCE: 38.299, Asme:122, Cambridge Journals: 35.818, Science Direct: 2.190, Science Online: 14.941, Scitation: 1.320.727, Springerlink: 1.286, Web Of Science: 8.736, Inter Science: 113.
  • The Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) established by WMO and UNEP Fourth Assessment Report “Climate Change 2007”, 02 February 2007, Paris.
  • Toprak Z.F. 2004. Akarsularda boyuna dispersiyon katsayısının bulanık mantık yöntemi ile belirlenmesi. Doktora Tezi, İTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Toprak Z.F., Savci M.E., and Avci C. 2004, Comparison of the dispersion model results using contour map method. Proceeding of 6th International Congress on Advances in Civil Engineering (ACE2004): 1407-1417, Bogazici University, Istanbul.
  • Toprak Z.F., Savcı M.E. 2004, Predicting dimensionless longitudinal dispersion coefficient in natural streams by fuzzy-logic approach. Proceeding of International Conference on Water Observation and Information System for Decision Support, 396, (ffp-80-049) 25-29 May 2004, Ohrid, Republic of Macedonia.
  • Türkeş, M., Sümer, U. M., Çetiner G., “İklim Değişikliğinin Bilimsel Değerlendirilmesi”, http://www.meteor.gov.tr/2006/arastirma/arastirma.aspx?subPg=101&Ext=htm.
  • Türkeş, M. 1995, ‘Türkiye’de yıllık ortalama hava sıcaklıklarındaki değişimlerin ve eğilimlerin iklim değişikliği açısından analizi’, Çevre ve Mühendis, TMMOB Çevre Mühendisleri Odası yayın organı, 9, 9-15, Ankara.
  • Türkeş, M., Sümer, U. M. and Kılıç, G. 1995, ‘Variations and trends in annual mean air temperatures in Turkey with respect to climatic variability’, Int. J. Climatol., 15, 557-569.
  • Türkeş, M., Sümer, U. M. and Kılıç, G. 1996, ‘Observed changes in maximum and minimum temperatures in Turkey’, Int. J. Climatol., 16, 463-477.
  • Türkeş, M. 1996 a. ‘Spatial and temporal analysis of annual rainfall variations in Turkey’, Int. J. Climatol., 16, 1057-1076.
  • Türkeş, M. 1996 b. ‘Meteorological drought in Turkey: A historical perspective, 1930- 1993’, Drought Network News, University of Nebraska, 8, 17-21.
  • Türkeş, M. 1998 a. ‘Influence of geopotential heights, cyclone frequency and Southern Oscillation on rainfall variations in Turkey’, Int. J. Climatol., 18, 649-680.
  • Türkeş, M. 1998 b. ‘Küresel Isınma Rekor Kırıyor’, TÜBİTAK Bilim ve Teknik Dergisi, 370,20-21, Ankara.
  • Türkeş, M., Sümer, U. M. ve Çetiner, G. 1998. ‘Artan sera etkisine bağlı iklim değişikliği, etkileri ve önlenmesi’, Arıtım Dünyası Dergisi, 11, 25-37, İstanbul.
  • Vikipedi, Özgür Ansiklopedi “Küresel Isınma” terimleri, http://tr.wikipedia.org/wiki/K%- C3%BCresel_%C4%B1s%C4%B1nma.
  • Z. Sen,( 2001) Angström equation parameter estimation by unrestricted method, Solar Energy, 71, 95-107.

Year 2009, Volume: 2 Issue: 1, 26 - 43, 01.03.2009

Z. Fuat Toprak Gökmen Öztürkmen Senem Yılmaz Felat Dursun Gülay Bayar Ali Em Nizamettin Hamidi

Abstract

References

  • Diyarbakır Valiliği Web Sayfası, http://www.diyarbakir.gov.tr/cografya.asp.
  • Karaca, M., Şen, Ö. L. “Küresel Isınma: Gerçekler ve Belirsizlikler”, TÜBİTAK, http://www.tubitak.gov.tr/home.do;jsessionid=E5835E72700CD9FAD50E141C98C23CAC?sid=0&cid=773.
  • Proquest: 3.524, Acm Digital Library: 198.310, Applied Science&Technology: 10.699, ASCE: 38.299, Asme:122, Cambridge Journals: 35.818, Science Direct: 2.190, Science Online: 14.941, Scitation: 1.320.727, Springerlink: 1.286, Web Of Science: 8.736, Inter Science: 113.
  • The Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) established by WMO and UNEP Fourth Assessment Report “Climate Change 2007”, 02 February 2007, Paris.
  • Toprak Z.F. 2004. Akarsularda boyuna dispersiyon katsayısının bulanık mantık yöntemi ile belirlenmesi. Doktora Tezi, İTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Toprak Z.F., Savci M.E., and Avci C. 2004, Comparison of the dispersion model results using contour map method. Proceeding of 6th International Congress on Advances in Civil Engineering (ACE2004): 1407-1417, Bogazici University, Istanbul.
  • Toprak Z.F., Savcı M.E. 2004, Predicting dimensionless longitudinal dispersion coefficient in natural streams by fuzzy-logic approach. Proceeding of International Conference on Water Observation and Information System for Decision Support, 396, (ffp-80-049) 25-29 May 2004, Ohrid, Republic of Macedonia.
  • Türkeş, M., Sümer, U. M., Çetiner G., “İklim Değişikliğinin Bilimsel Değerlendirilmesi”, http://www.meteor.gov.tr/2006/arastirma/arastirma.aspx?subPg=101&Ext=htm.
  • Türkeş, M. 1995, ‘Türkiye’de yıllık ortalama hava sıcaklıklarındaki değişimlerin ve eğilimlerin iklim değişikliği açısından analizi’, Çevre ve Mühendis, TMMOB Çevre Mühendisleri Odası yayın organı, 9, 9-15, Ankara.
  • Türkeş, M., Sümer, U. M. and Kılıç, G. 1995, ‘Variations and trends in annual mean air temperatures in Turkey with respect to climatic variability’, Int. J. Climatol., 15, 557-569.
  • Türkeş, M., Sümer, U. M. and Kılıç, G. 1996, ‘Observed changes in maximum and minimum temperatures in Turkey’, Int. J. Climatol., 16, 463-477.
  • Türkeş, M. 1996 a. ‘Spatial and temporal analysis of annual rainfall variations in Turkey’, Int. J. Climatol., 16, 1057-1076.
  • Türkeş, M. 1996 b. ‘Meteorological drought in Turkey: A historical perspective, 1930- 1993’, Drought Network News, University of Nebraska, 8, 17-21.
  • Türkeş, M. 1998 a. ‘Influence of geopotential heights, cyclone frequency and Southern Oscillation on rainfall variations in Turkey’, Int. J. Climatol., 18, 649-680.
  • Türkeş, M. 1998 b. ‘Küresel Isınma Rekor Kırıyor’, TÜBİTAK Bilim ve Teknik Dergisi, 370,20-21, Ankara.
  • Türkeş, M., Sümer, U. M. ve Çetiner, G. 1998. ‘Artan sera etkisine bağlı iklim değişikliği, etkileri ve önlenmesi’, Arıtım Dünyası Dergisi, 11, 25-37, İstanbul.
  • Vikipedi, Özgür Ansiklopedi “Küresel Isınma” terimleri, http://tr.wikipedia.org/wiki/K%- C3%BCresel_%C4%B1s%C4%B1nma.
  • Z. Sen,( 2001) Angström equation parameter estimation by unrestricted method, Solar Energy, 71, 95-107.
There are 18 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Civil Engineering
Journal Section Makaleler
Authors

Z. Fuat Toprak 0000-0003-0876-1165

Gökmen Öztürkmen This is me

Senem Yılmaz This is me

Felat Dursun This is me

Gülay Bayar This is me

Ali Em This is me

Nizamettin Hamidi This is me

Publication Date March 1, 2009
Submission Date January 1, 2009
Acceptance Date February 1, 2009
Published in Issue Year 2009 Volume: 2 Issue: 1

Cite

APA Toprak, Z. F., Öztürkmen, G., Yılmaz, S., Dursun, F., et al. (2009). Diyarbakır kent merkezi için sıcaklık verilerinin istatistiksel analizi. İklim Değişikliği Ve Çevre, 2(1), 26-43.
AMA Toprak ZF, Öztürkmen G, Yılmaz S, Dursun F, Bayar G, Em A, Hamidi N. Diyarbakır kent merkezi için sıcaklık verilerinin istatistiksel analizi. İklim Değişikliği ve Çevre. March 2009;2(1):26-43.
Chicago Toprak, Z. Fuat, Gökmen Öztürkmen, Senem Yılmaz, Felat Dursun, Gülay Bayar, Ali Em, and Nizamettin Hamidi. “Diyarbakır Kent Merkezi için sıcaklık Verilerinin Istatistiksel Analizi”. İklim Değişikliği Ve Çevre 2, no. 1 (March 2009): 26-43.
EndNote Toprak ZF, Öztürkmen G, Yılmaz S, Dursun F, Bayar G, Em A, Hamidi N (March 1, 2009) Diyarbakır kent merkezi için sıcaklık verilerinin istatistiksel analizi. İklim Değişikliği ve Çevre 2 1 26–43.
IEEE Z. F. Toprak, “Diyarbakır kent merkezi için sıcaklık verilerinin istatistiksel analizi”, İklim Değişikliği ve Çevre, vol. 2, no. 1, pp. 26–43, 2009.
ISNAD Toprak, Z. Fuat et al. “Diyarbakır Kent Merkezi için sıcaklık Verilerinin Istatistiksel Analizi”. İklim Değişikliği ve Çevre 2/1 (March 2009), 26-43.
JAMA Toprak ZF, Öztürkmen G, Yılmaz S, Dursun F, Bayar G, Em A, Hamidi N. Diyarbakır kent merkezi için sıcaklık verilerinin istatistiksel analizi. İklim Değişikliği ve Çevre. 2009;2:26–43.
MLA Toprak, Z. Fuat et al. “Diyarbakır Kent Merkezi için sıcaklık Verilerinin Istatistiksel Analizi”. İklim Değişikliği Ve Çevre, vol. 2, no. 1, 2009, pp. 26-43.
Vancouver Toprak ZF, Öztürkmen G, Yılmaz S, Dursun F, Bayar G, Em A, Hamidi N. Diyarbakır kent merkezi için sıcaklık verilerinin istatistiksel analizi. İklim Değişikliği ve Çevre. 2009;2(1):26-43.
 Download Cover Image